ویروس HPV چیست و چطور آسیب می‌زند؟

ویروس HPV چیست و چطور آسیب می‌زند؟

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، یکی از شایع ترین عفونت مقاربتی (STI) است. بیش از 100 نوع HPV وجود دارد، که اغلب بدن ما عفونت ها را بدون علامت از بین می برد. حداقل 14 گونه اچ پی وی ،می توانند موجب سرطان شوند و خطر جدی برای سلامت انسان داشته باشند. HPV  باعث عفونت های تـماسی می شود، یعنی ویـروس در سـلول های نزدیک به نقطه عفونت باقی می ماند نه اینکه درکل بدن پخش شود. از آنجایی که HPV اغلب از طریق فعالیت جنسی منتقل می شود، دقیقا به معنای درگیری سلول های واژن،فرج، آلت تناسلی، مقعد، دهان و گلو با ویروس HPV است. ما می توانیم HPV را در سلول های این نواحی آزمایش کنیم و با وجود اینکه آزمایش ویروس از نظر علمی امکان پذیر می باشد، رایج نیست. به دلیل اینکه درمان‌ برای بیماری‌های ناشی از HPV وجود دارد ولی تا کنون هیچ درمانی برای خود ویروس کشف نشده است. به طور کلی انجام آزمایش اچ پی وی، در حد زیادی مفید خواهد بود. اغلب تیپ های اچ پی وی موجب سرطان نمی‌شود ولی همچنان، هیچ برنامه درمانی برای پاکسازی کامل بدن از این ویروس وجود ندارد. البته راه های خوب دیگری برای محافظت از خود در برابر HPV وجود دارد.

زگیل تناسلی، سرطان و HPV

سیستم ایمنی بدن خود به خود قادر است بسیاری از گونه های HPV را از بین ببرد قبل از اینکه آسیبی وارد کنند، حتی بدون اینکه مردم بدانند آلوده شده اند. انواع دیگر HPV مانند HPV 6 و 11باعث ایجاد ناهنجاری در سلول های بافت عفونی می شوند،که می تواند به زگیل تناسلی تبدیل شود. این عفونت ها معمولا با کرم های موضعی درمان می گردند و ویروس HPV زگیل زا اغلب آسیب طولانی مدت ایجاد نمی کند. اما HPV 13 می تواند جهش های DNA ایجاد کند که باعث تقسیم سلول ها شده و با سرعتی بسیار سریعتر از حد معمول، رشد توده های سرطانی را تحریک می کند. به ویژه سلول های دهانه رحم در خطر هستند. دو گونه HPV 16 و 18 دلیل اکثر موارد سرطان دهانه رحم (cervical cancer) هستند، که در حال حاضر چهارمین نوع سرطان شایع در زنان است. ممکن است 20 سال طول بکشد تا علائم سرطان ظاهر شود اما با غربالگری منظم، می توانیم قبل از تبدیل شدن به سرطان ،ناهنجاری های سلولی در دهانه رحم را کشف کنیم. علاوه بر سرطان های دهانه رحم، برخی از سرطان‌های فرج، واژن، آلت تناسلی، مقعد و اوروفارنکس (پشت گلو، از جمله قاعده زبان و لوزه‌ها) نیز توسط HPV ایجاد می‌شوند.

 
آزمایش های ویروس HPV

زنان بالای 21 سال می توانند به طور منظم تحت آزمایش پاپ اسمیر معمولی قرار گیرند. دراین تست، نمونه ای از بافت پوشش دهانه رحم به آرامی خراش داده می شود تا سلول های غیر طبیعی را آزمایش کنند. مثبت بودن آزمایش به این معنی نیست که فرد مبتلا به سرطان دهانه رحم است، بلکه به این معنا می باشد که سلول های نامنظم در دهانه رحم وجود دارد که می توانند در آینده به سرطان تبدیل شوند. پس بیماران باید با آزمایش پاپ اسمیر(سیتولوژی دهانه رحم) مکرر، تحت نظر قرارگیرند و چنانچه بی نظمی های شدیدتری مشاهده شد، روشی به نام کولپوسکوپی برای آزمایش استفاده می‌شود که شامل معاینه دهانه رحم از طریق میکروسکوپ توسط پزشک است و احتمالاً نمونه برداری کوچکی از بافت برای بررسی دقیق تر می باشد. در برخی موارد، بافت آسیب دیده ممکن است برداشته شود. عفونت های HPV گلو ممکن است منجر به سرطان سر و گردن شود. اما در حال حاضر هیچ معادلی برای پاپ اسمیر گلو وجود ندارد.

واکسن HPV و راه های پیشگیری

استفاده از کاندوم به جلوگیری از گسترش HPV در طول رابطه جنسی کمک می کند. به علاوه طبق گزارش WHO (سازمان بهداشت جهانی) سه واکسن ایمن و مؤثر وجود دارد که همگی HPV 16 و HPV 18 را هدف قرار می دهند. این واکسن‌ها در دو یا سه نوبت با فاصله چند ماه تزریق می‌شوند و فقط در صورتی مفید است که همه نوبتها را دریافت شود. در حال حاضر این واکسیناسیون بخشی از مراقبتهای استاندارد برای دختران 11 تا 18 ساله در بسیاری از کشورهاست، دسترسی پسران به واکسن نیز، درحال افزایش است. زنان و مردان بالغ در کشورهایی از جمله ایالات متحده و بریتانیا می توانند واکسن را دریافت کنند و شواهد نشان می دهد که واکسیناسیون زنان و مردان می تواند شیوع سرطان دهانه رحم را در سراسر جهان تقریبا 90% کاهش دهد.

محققان در حال کار بر روی تزریقی هستند که به وسیله آن سلول های آلوده افرادی که به HPV-16 و HPV-18 آلوده شده اند را هدف قرار دهند و از تبدیل شدن آنها به سرطان جلوگیری کنند. بنابراین در حالی که هنوز جا برای پیشرفت در غربالگری و درمان وجود دارد؛ استفاده از کاندوم، واکسیناسیون و غربالگری دهانه رحم هر کدام می تواند آسیب ناشی از HPV را کاهش دهد.

واکسن HPV در ایران

در حال حاضر واکسن گارداسیل و پاپیلوگارد در بازار عرضه می‌شود؛ واکسن گارداسیل علیه ژنوتیپ های 6، 11، 16 و 18 عمل می کند، این واکسن 70% پیشگیری میکند از ابتلای زنانی که قبلا به ویروس دهانه رحم آلوده نشده اند؛ همچنین قدرت پیشگیری تا 90% برای زگیل تناسلی را دارد و به تایید FDA رسیده است. واکسن پاپیلوگارد یک واکسن نو ترکیب که در داخل کشور تولید می‌شود. این واکسن حاوی ذرات شبه ویروسی است که به منظور پیشگیری از سرطان های ناشی از ابتلا به گونه های HPV-16 و HPV-18 ویروس پاپیلومای انسانی HPV کاربرد دارد.

 سوالات متداول

ویروس hpv چیست؟

ویروس HPV یا پاپیلومای انسانی شایع‌ترین عفونت مقاربتی در انسان است. رایج ترین راه سرایت این ویروس از طریق رابطه جنسی است. بیشتر زنان و مردان فعال جنسی در طول زمان زندگی در معرض این ویروس قرار دارند.

سن مناسب برای تزریق واکسن hpv چند است؟

واکسیناسیون برای دختران و پسران در سن ۱۲-۱۱ سالگی انجام می‌شود، در غیر اینصورت پسران تا ۲۱ سالگی و دختران تا ۲۶ سالگی باید واکسینه شوند. بهتر است واکسن قبل از اولین تماس جنسی تزریق شود، با این وجود مشاهده شده که تزریق واکسن برای زنانی که قبلاً هم تماس جنسی داشته اند مفید خواهد بود.

قیمت واکسن hpv چند است؟

قیمت واکسن بسته به نوع داخلی یا خارجی آن متغیراست. همین طور، هزینه واکسن با توجه به نواسانات ارز، هر سال تغییر می‌کند.

عوارض واکسن ویروس hpv چیست؟

واکسن های HPV ممکن است باعث درد، تورم و قرمزی در محل تزریق و همچنین سردرد، خستگی و حالت تهوع شوند. شایع ترین عوارض جانبی واکسیناسیون HPV سرگیجه و غش است.

درمان hpv چیست؟

هیچ درمان شناخته شده ای برای خود ویروس وجود ندارد، اما با واکسیناسیون، پیشگیری و غربالگری های منظم، می توان بدن را در برابر بیماری های ناشی از این ویروس محافظت کرد.